Zapalenie mieszków włosów – przyczyny, objawy, leczenie, diagnostyka
To z mieszków włosowych wyrastają nam włosy na głowie, a każdy poszczególny mieszek jest początkiem włosa. Bywa tak, iż mieszki zostają dotknięte stanem zapalnym, do którego dochodzi na skutek działania bakterii na danym obszarze skóry. Początkowo zapalenie mieszków włosowych jest niemal niezauważalne, ale z czasem może o sobie dać znać w postaci świądu i/lub zaczerwienienia. Jakie objawy niesie ono ze sobą i jak je załagodzić oraz jak wyleczyć tę dolegliwość?
Czym jest mieszek włosowy?
By zrozumieć dokładnie czym jest zapalenie mieszka włosowego, warto powiedzieć czym jest taki właśnie mieszek. Mieszek jest niczym innym jak zagłębieniem w skórze, w którym znajduje się korzeń włosa oraz ujścia gruczołów łojowych. Na dnie każdego mieszka znajdują się tzw brodawki włosowe, w których namnażają się komórki włosowe. Wzrost komórek włosowych powoduje wybicie mieszka włosowego do góry i tak poprzez skórę przebija się nowy włos. Mieszki włosowe należą do tzw. przydatków skóry, a ich głównym zadaniem jest chronienie włosa przed uszkodzeniami. Kiedy jednak dojdzie do uszkodzenia samego mieszka, zwłaszcza na skutek działania czynników mechanicznych, dochodzi do stanu zapalnego, który może mieć charakter powierzchowny lub głęboki. Samo zapalenie mieszków włosowych nie jest niczym rzadkim, można je nawet określić problemem dość powszechnym.
Zapalenie mieszków włosowych – przyczyny
Za zapalenie odpowiedzialne są zazwyczaj jedne z dwóch bakterii – gronkowiec złocisty (Staphyllococcus aureus) lub paciorkowiec ropny (Propionibacterium acne). Przyczynami zapalenia okołomieszkowego mogą być również infekcje o podłożu grzybiczym, pasożytniczym czy drożdżakowym. Samo zapalenie mieszka występuje często, ale nie można go lekceważyć, ponieważ tego typu infekcja może mieć swoje powikłania. Problem ten dotyczy owłosionej części ciała, ale nie tylko – może wystąpić także na twarzy u mężczyzn oraz na innych częściach ciała. Zapalenie mieszka włosowego pojawia się często na skutek niewłaściwej depilacji – wtedy obejmuje często nogi lub pachy.
Nieostrożna depilacja
Problem jakim jest zapalenie okołomieszkowe może mieć cechy infekcyjne lub nieinfekcyjne. Mieszki włosowe ulegają uszkodzeniu najczęściej na skutek golenia lub depilacji i to właśnie to prowadzi do wniknięcia wgłąb skóry bakterii i rozwinięcia się infekcji. Poza goleniem czy depilacją, mieszki włosowe mogą być także podrażnione na skutek drapania się, a nawet noszenia obcisłej, nieoddychającej bielizny lub ubrań. Czasem zapalenie mieszków może objąć powierzchnię skóry, na której długo znajdowały się np. opatrunki. Dotyczy to głównie okolic pachwin. Zapalenie okołomieszkowe na twarzy może być czasem wywołane stosowaniem niewłaściwych, źle dobranych kosmetyków.
Niezdrowy tryb życia również ma wpływ
Istnieje także szereg pośrednich przyczyn, które mogą prowadzić do powstania zapalenia mieszków włosowych, a takimi przyczynami są: zła dieta, alkoholizm i inne używki, cukrzyca, nadmierne pocenie się, bardzo wysoka temperatura powietrza, cukrzyca, a nawet nadwaga i skłonność do otyłości czy zażywanie niektórych medykamentów (leki sterydowe).
Zapalenie mieszków włosowych – objawy
Objawy zapalenia okołomieszkowego są dość charakterystyczne i w łatwy sposób można samodzielnie je zdiagnozować. Charakterystyczną cechą zapalenia jest powstanie drobnych krostek (często o żółtawym zabarwieniu), z których zdaje przebijać się włos. Zmiany w postaci krostek mogą być pojedyncze lub występować w skupiskach. Często ich obecność łączy się ze świądem, a także z bólem. Na szczęście zapalenie mieszka włosowego nie jest schorzeniem poważnym, niemniej trzeba je dokładnie wyleczyć, ponieważ w rzadkich przypadkach może prowadzić do przykrych powikłań.
Zapalenie mieszków włosowych – jak leczyć?
Jeśli doskwiera nam uciążliwość zapalenia mieszków włosowych, niezwłocznie warto udać się do dermatologa lub trychologa. Pojedyncze zmiany zazwyczaj nie wymagają leczenia, jednak problem pojawia się, gdy stają się one mnogie, rozległe i bardzo bolesne. Jeśli zapalenie jest szczególnie zaostrzone, trzeba z problemem udać się do specjalisty, ponieważ powikłania jakie mogą wystąpić, mogą mieć nawet charakter czyrakowy. Zapalenie okołomieszkowe o dużym nasileniu może prowadzić do powstania nieestetycznych blizn, a na głowie nawet do łysienia. Dlatego tak ważnym jest, by poważniejsze zmiany zawsze skonsultować z lekarzem i ewentualnie podjąć leczenie.
Specjalista trycholog czy dermatolog wie jak radzić sobie z zapaleniem mieszków włosowych. Leczenie zawsze dopasowane jest do stopnia nasilenia się zmian, czyli ich intensywności. Jeśli zmianom na skórze towarzyszy świąd i bolesność, zdecydowanie jest to sygnał do podjęcia leczenia.
Antybiotykoterapia na zapalenie mieszka włosowego
Jak przy wszelkich infekcjach o podłożu bakteryjnym, leczenie zapalenia okołomieszkowego polega na antybiotykoterapii. Antybiotyk stosuje się w tym przypadku miejscowo (w skrajnych przypadkach ogólnoustrojowo). Substancje lecznicze, które są skuteczne w leczeniu zapalenia mieszków to mupirocyna, retapamulina oraz kwas fusydowy. Zapaleniu mieszków włosowych towarzyszy powstanie bolesnych krostek – pamiętać trzeba, by ich nie drapać, a tym samym nie wyciskać, co może prowadzić do zaostrzenia się stanu zapalnego skóry.
Prawidłowa pielęgnacja jako uzupełnienie antybiotykoterapii
Bywa i tak, iż zapalenie mieszków posiada bardzo ostry przebieg. W takim przypadku zleca się wykonanie badań specjalistycznych oraz wdrożenie specjalistycznego leczenia. Antybiotykoterapia powinna być uzupełniona prawidłową pielęgnacją skóry dotkniętej dermatozą. Czy istnieje np. szampon na zapalenie mieszków włosowych? W takim przypadku najlepiej skontaktować się z trychologiem, który pomoże dobrać łagodny i kojący dermokosmetyk. Lepiej nie szukać na własną rękę, a wybrać coś sprawdzonego i z polecenia specjalisty. Zaleca się, by kosmetyki stosowane do pielęgnacji skóry z zapaleniem okołomieszkowym nie zawierały w swoim składzie komponentów zapachowych i innych drażniących substancji.
Substancjami, jakie są pożądane do pielęgnacji skóry z tego typu dermatozami jest pantenol, oleje roślinne, alantoina, itp. Ważnym jest, by skóra była natłuszczona, zregenerowana i by zadbać o odbudowę jej warstwy ochronnej. Dobrze sprawdzą się także kosmetyki zawierające cynk, który wykazuje działanie przeciwzapalne. Czy pacjent może po kuracji stwierdzić: „Wyleczyłem zapalenie mieszków włosowych”? Zdecydowanie tak, jest to problem do wyleczenia, choć czasem może mieć charakter nawrotowy. Na nawracanie tego typu dermatoz ma wpływ wiele różnych czynników, wśród których można wymienić np. nieodpowiednią pielęgnację skóry, w tym depilację czy golenie. Zapalenie mieszków włosowych może nawracać także z powodu nawrotów wysokich temperatur, nieodpowiedniej diety, otyłości, nadmiernego pocenia się, problemów z systemem odpornościowym, nawracających alergii, nadczynnością tarczycy, etc.
Jak pielęgnować skórę, by uniknąć zapalenia mieszka włosowego?
Zapalenia mieszka włosowego można uniknąć, o ile na co dzień dba się o odpowiednią pielęgnację skóry i zachowuje zasady higieny osobistej. Jeśli golisz się lub depilujesz ciało, zawsze rób to ostrzem jednorazowym lub postaw na depilację laserową. Niewskazane jest korzystanie z przyborów toaletowych i z ręczników wspólnie z innymi domownikami. Na co dzień warto nosić przewiewne ubrania, w tym oddychającą, luźną bieliznę. Do pielęgnacji oraz mycia ciała i głowy stosuj jedynie sprawdzone, dobre dermokosmetyki o łagodnym składzie. Znajdziesz je także w gabinetach Hair Med.