Alergia to nic innego jak stan chorobowy skóry, a więc dermatoza. Alergie skórne cechują się występowaniem różnorakich zmian skórnych, np. wysypek. Zmiany te mogą występować na skutek działania czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych, które wywołują daną dermatozę. Łuszcząca się skóra, swędzenie, czerwone plamy na powierzchni skóry to tylko kilka z objawów alergii, które zdecydowanie pogarszają komfort życia i nie prezentują się dobrze wizualnie. Jak więc można leczyć alergie skórne i z jakimi objawami należy zgłosić się do lekarza?
Czym jest alergia skórna?
Wszelkie choroby związane z pojawieniem się zmian na powierzchni skóry określane są zbiorczo mianem dermatoz. Dermatozy to więc alergie jak i inne choroby skórne, wywołane różnymi czynnikami środowiskowymi oraz związanymi z prowadzonym stylem życia. Sam termin „alergia” wprowadził po raz pierwszy Clemens Peter von Pirquet. Był on baronem oraz austriackim naukowcem i lekarzem pediatrą. Dokonał wiele na polu bakteriologii oraz immunologii. Definicji „alergii” użył do opisania reakcji skórnej, jaka następowała u jego pacjentów po podaniu drugiej dawki szczepionki na ospę. Tak więc to właśnie ów naukowiec jest twórcą słowa „alergia”, którego tłumaczenie z języka greckiego to „allos” – „inny” i „ergon” czyli „reakcja”.
Przez lata badań nad alergiami dziś wiemy więcej o tym czym one są. Alergie to nadmierna reakcja układu immunologicznego na konkretny czynnik. Na skutek takowej nadmiernej reakcji dochodzi do powtarzania się i nawracania objawów, gdy tylko skóra ma styczność z danym alergenem.
Obecnie spotykamy się z różnymi typami alergii skórnych. Dają one różne objawy, przez co możemy łatwiej i szybciej je diagnozować. Wśród najczęściej występujących alergii skórnych wymienić należy:
- pokrzywkę,
- alergiczne zapalenie skóry,
- atopowe zapalenie skóry (AZS),
- alergiczny wyprysk kontaktowy,
- wyprysk łojotokowy,
- wyprysk zawodowy,
- wyprysk fotoalergiczny, etc.
Przyczyny alergii skórnej
Przyczyn występowania alergii skórnych jest sporo. Niektóre występują znacznie częściej niż inne, a zalicza się do nich:
- detergenty, środki piorące,
- niektóre leki – neomycyna, aspiryna, penicylina,
- alergeny wziewne – roztocza, pyły, sierść, pleśń,
- konserwanty,
- ukąszenia owadów,
- propolis,
- lanolina,
- naturalne olejki eteryczne,
- kosmetyki,
- metale – nikiel, chrom, etc.,
Przyczynami alergii skórnych są czynniki środowiskowe jak i genetyka lub ich połączenie. Istotnymi przyczynami powstawania alergii bywa także dieta, stan higieny osobistej, a nawet ekspozycja na dym tytoniowy. Obecne czasy bardzo sprzyjają powstawaniu alergii, w tym alergii skórnych. Wszelkie badania nad alergiami pokazują, iż przez ostatnie sto lat odsetek osób cierpiących na alergie wzrósł do 40% całej populacji – 100 lat temu było to około 1% ludzi. To pokazuje, że żyjemy w coraz bardziej zanieczyszczonym środowisku oraz mamy styczność z uczulającymi składnikami w ubraniach, w kosmetykach, a także w produktach spożywczych.
Objawy alergii skórnych
Nie można podjąć działania łagodzącego alergię dopóki jej nie rozpoznamy. Alergie skórne dają wiele dość charakterystycznych objawów, które występować mogą jako zmiany pojedyncze lub też skupiskowe. Czerwone plamy, rumień i wszelkie zaczerwienienia są dla alergii skórnych najbardziej typowe. Pacjent może mieć chęć ich rozdrapywania, ponieważ nierzadko zmianom towarzyszy świąd oraz pieczenie. Rozdrapywanie skóry może spowodować powstanie na niej pęcherzyków, a następnie wystąpienie strupów czy nadżerki. Objawami alergii skórnych są także miejsca chorobowo zmienione, które bywają bardzo przesuszone. Skóra w zmienionych alergicznie miejscach może rogowacieć, a także być wyjątkowo szorstka.
Jednym z trudniejszych przypadków jest tzw. wyprysk atopowy, inaczej nazywany alergicznym zapaleniem skóry. Cechuje go silny stan zapalny, który może występować w miejscu kontaktu z alergenem lub też rozprzestrzeniać się na inne rejony skóry. Często występuje on na skutek zetknięcia się z alergenami w kosmetykach, alergenami występującymi w roślinach, w tkaninach lub w biżuterii.
Typowe objawy daje także alergia wynikająca z ukąszenia owadów jak pszczoły czy osy. Charakterystyczny jest ból w miejscu ukąszenia, opuchlizna, zaczerwienienie i nierzadko świąd. Rzadziej dojść może nawet do wstrząsu anafilaktycznego, będącego realnym zagrożeniem dla życia osoby ukąszonej. Warto więc chronić się przed ukąszeniami, a gdy wiemy, że jesteśmy na nie uczuleni, warto mieć przy sobie wszelkie środki odczulające.
Diagnoza alergii skórnych
Istnieją dwa główne sposoby diagnozowania alergii skórnych. Są to testy skórne oraz badania krwi. Testy skórne polegają na podaniu roztworu alergenu na nakłute wcześniej miejsce (najczęściej na przedramieniu). Następnie ocenia się reakcję organizmu na działanie danego alergenu. Jeśli na skórze pojawił się wyraźny bąbel, oznacza to, iż organizm wykazuje alergię na dany czynnik.
Zawsze warto skonsultować się z dermatologiem, jeśli na naszej skórze zauważamy niepokojące objawy. Zaczerwienienia czy świąd mogą być także objawami innych chorób skórnych, ale by to ocenić, warto poddać się diagnostyce. Czasem możemy mieć do czynienia z łuszczycą lub z trądzikiem różowatym, a mylić te choroby z alergiami. Ważne jest więc, by w porę skonsultować się z lekarzem specjalistą.
Leczenie i zarządzanie alergiami skórnymi
Leczenie alergii zawsze powinno się odbywać pod nadzorem lekarzy. Leczenie alergii jest często leczeniem objawowym przy użyciu wszelkich maści, kremów, płynów. Czasem leczenie uzupełnia się lekami przeciwhistaminowymi lub kortykosteroidami. Warto stawiać na profilaktykę. Jeśli wiesz jaki czynnik powoduje u Ciebie alergię, unikaj go – np. w kosmetykach czy w jedzeniu.
Objawy alergii można także łagodzić. Nadają się do tego emolienty, wody termalne i wszelkie dermokosmetyki bogate w składniki pielęgnujące i łagodzące.
Życie z alergiami skórnymi
Alergie, zwłaszcza na widocznych partiach ciała, mogą mieć destrukcyjny wpływ na jakość życia. Może się to odbijać na życiu psychicznym oraz społecznym. Widoczne zmiany na skórze mogą w ciężkich przypadkach powodować nawet izolację, dlatego ważne jest holistyczne podejście do pacjenta. Poza leczeniem alergii, łagodzeniem jej objawów, czasem warto poprosić o wsparcie terapeutę czy psychologa, który na nowo przywróci pacjentowi poczucie wartości i atrakcyjności.
W profilaktyce alergii skórnych jak i innych jej rodzajów bardzo ważna rolę odgrywa edukacja i świadomość osoby podatnej na tego typu schorzenia skóry. Warto wiedzieć z jakimi żyjemy predyspozycjami i czy mogą one powodować zmiany na skórze. Wiedza pozwoli nam unikać danych czynników, np. w jedzeniu, w kosmetykach lub żyć tak, by te czynniki eliminować, np. nadmiar kurzu w mieszkaniu. Jeśli masz zdiagnozowaną alergię skórną, nie załamuj rąk! Stosuj się do zaleceń dermatologa, natłuszczaj skórę emolientami, stosuj naturalne kosmetyki, utrzymuj mieszkanie w czystości, pierz ubrania w delikatnych, bezzapachowych środkach piorących oraz noś luźne, bawełniane ubrania na co dzień.
