Leczenie onkologiczne nie jest łatwe, także dla włosów. Gdy myślimy o chemioterapii, kojarzy nam się ona w pierwszej kolejności z utratą włosów. Faktycznie, utrata włosów jest jednym z najbardziej dotkliwych skutków ubocznych chemioterapii. Na szczęście i z tym problemem można sobie poradzić, o ile damy sobie na to czas. Łysienie to dla większości pacjentów onkologicznych jedno z najbardziej traumatycznych doświadczeń. Na szczęście utrata włosów jest odwracalna. Zapraszamy do lektury, jeśli chcesz się dowiedzieć na ten temat czegoś więcej.
Czym jest chemioterapia?
Chemioterapia to jedna z najpowszechniejszych metod leczenia onkologicznego. Leczenie to polega na podawaniu leków cytostatycznych, których zadaniem jest hamowanie procesu podziałów komórkowych, a następnie śmierć (apoptoza) szybko namnażających się komórek nowotworowych.
Chemioterapia, choć w wielu przypadkach skuteczna, ma jednak dość dużo skutków ubocznych. Wśród nich wymienić można:
- niedokrwistość,
- mielosupresję,
- wypadanie włosów,
- wymioty i biegunki,
- owrzodzenie jamy ustnej,
- ciągłe zmęczenie, etc.
Jak widać leczenie tego typu jest dość obciążające dla chorego. Także psychicznie, ponieważ aż połowa pacjentów (głównie kobiet) uznaje utratę włosów jako doświadczenie najbardziej traumatyczne w całym procesie leczenia onkologicznego.
Dlaczego włosy w trakcie i po chemioterapii wypadają?
Wypadanie włosów powodowane podaniem leków zaczyna być widoczne już po upływie kilku tygodni. Włosy wypadają puklami lub też stają się bardzo osłabione i łamią się tuż u nasady. Jak już pisaliśmy, leki podawane podczas chemioterapii (cytostatyki) mają za zadanie ograniczenie rozprzestrzeniania się, a finalnie zabicie komórek nowotworowych. Leki te podawane są dożylnie i nie pozostają bez wpływu na resztę organizmu – także na włosy. Podawany lek hamuje podziały nie tylko komórek chorobowych, ale i innych szybko dzielących się komórek w organizmie. Włosy są wytworem tkanki, która również zbudowana jest z szybko dzielących się komórek (prawie 90% komórek macierzy włosa jest w ciągłej fazie podziału). To powoduje, iż one również ulegają zniszczeniu, a ostatecznie dochodzi do postępującego wypadania włosów u pacjenta. Wypadanie włosów będzie też zależne od dawki podawanych leków. Jeśli jest ona dość niska, wypadanie włosów może być procesem powolnym lub w dużej mierze ograniczonym.
Czy włosy odrosną? Tak, łysienie włosów po podaniu chemioterapii jest odwracalne. Nowe włosy pojawiają się na głowie już po kilku miesiącach i często są dużo grubsze, mocniejsze i bardziej kręcone (!) niż włosy przed podjęciem leczenia. Wyjątkiem jest jedynie leczenie za pomocą takich substancji jak cyklofosfamid lub busulfan – w tym przypadku proces utraty włosów może mieć charakter trwały.
Chemioterapia i jej wpływ na skórę głowy
Nie tylko same włosy niedobrze znoszą chemioterapię. Skutki takiej formy leczenia odbijają się również na skórze głowy. Najwięcej pacjentów skarży się, iż w trakcie leczenia i po nim ich skóra jest wyraźnie sucha, co często powoduje silny świąd i uczucie napięcia. Skóra może się także łuszczyć. Zaburzona jest produkcja sebum (jest niedostateczna), co sprawia, iż ani skóra ani włosy nie są odpowiednio chronione.
Ważnym jest, by odpowiednio taką skórę pielęgnować. Uczucie suchości i ściągnięcia na skórze nie jest przyjemne, lecz można je zniwelować. Warto smarować skórę substancjami nawilżającymi. Będą to np. humeknatnty, czyli substancje doskonale wiążące wodę i absorbujące ją z otoczenia. W skórę głowy można więc wcierać wszelkie kremy, które w swoim składzie zawierają mocznik, glicerynę, wyciąg z aloesu, kwas hialuronowy czy miód.
Dobrym krokiem będzie wybranie się do trychologa i rozmowa o prawidłowej pielęgnacji skóry głowy w trakcie i po leczeniu. Istnieje całkiem sporo metod pielęgnacyjnych oraz terapii trychologicznych, które mogą wesprzeć chorego w poprawie stanu skóry i włosów po przebytej chorobie. Trycholog doradzi jak na co dzień dbać o skórę i jakich specjalistycznych dermokosmetyków używać. Trzeba nastawić się na to, by cierpliwie odbudowywać prawidłowe działanie funkcji skóry, by ta zaczęła produkować nowe włosy. Warto uzbroić się w cierpliwość. Procesowi odrastania włosów towarzyszy często stres, zwłaszcza w przypadku kobiet. Terapie trychologiczną warto wesprzeć terapią psychologiczną, która na nowo pozwoli uwierzyć pacjentowi w wyleczenie łysienia oraz pomoże poczuć się znów atrakcyjnie.
Jak dbać o skórę i włosy po chemii?
Jeśli chorujesz onkologicznie, warto być wiedział/ła jak dbać o skórę głowy i włosy, gdy te wypadają lub po terapii, gdy już nastawiasz się na ich odrost.
Warto odwiedzić trychologa, który w swojej praktyce terapeutycznej często styka się także z osobami przechodzącymi przez leczenie nowotworów lub są po takim leczeniu.
Podstawa to delikatna pielęgnacja. Skóra na głowie wyjątkowo dużo „przeszła”, a więc myć ją należy kosmetykami (szamponami) łagodnymi i dedykowanymi osobom w terapii lub po terapii onkologicznej. Do czesania się warto używać jedynie szczotek z miękkim i naturalnym włosiem – włosy wypadające lub odrastające zdecydowanie nie powinny być czesane całkowicie plastikowymi szczotkami lub grzebieniami. W momencie, gdy odrastają nam włosy, przez minimum 6 miesięcy, a najlepiej przez rok nie farbować ich i nie poddawać innym, silnie działającym zabiegom.
Odrastające włosy oraz skórę głowy należy chronić i dbać o nią. Skóra jak i włosy nadal są delikatne, czasem wysuszone i podatne na podrażnienia. Niezależnie od pory roku należy je chronić przed mocnym slońcem lub przed niskimi temperaturami odpowiednimi nakryciami głowy lub chustami.
Czy można przyspieszyć porost włosów?
Po chemioterapii cieszy każdy nowy milimetr odrastających włosów. Jednak pacjenci chcieliby, by włosy rosły jak najszybciej, by znów mieć zdrową i gęstą czuprynę. Oczywiście wzrost włosów można wspomóc i przyspieszyć go. Najlepiej jest do tego podejść za pomocą zbilansowanej, zdrowej diety. Witaminy A, E i witaminy z grupy B, cynk, krzem, żelazo to podstawa. Dieta po chemioterapii powinna być lekkostrawna i bogata we wszelkie minerały i witaminy. Na talerzu codziennie pojawiać się powinno około 4 – 5 porcji warzyw. Można się także wspomóc suplementacją preparatów opartych o wyciąg ze skrzypu polnego.
Wzrost włosów można wspomóc i przyspieszyć także przy pomocy codziennych, regularnych masaży skóry głowy. Masowana nawet 5 – 10 minut dziennie skóra jest lepiej ukrwiona, a co za tym idzie, aktywnie krążą w niej substancje odżywcze wspomagające wzrost włosa.
Niektórzy pacjenci decydują się po terapii na przeszczep włosów – to także może być dobrym wyborem. Dostępne są dziś nowoczesne techniki transplantacji, np. metoda DHI pozwalająca bezpiecznie i bezboleśnie dokonać implantacji włosów. Na pełne rezultaty działania takiego przeszczepu czeka się około roku.
Chemioterapia to nie wyrok i może być wstępem do całkowitego wyleczenia raka. Choć czasem wiąże się ona z ryzykiem utraty włosów, warto je podjąć dla uratowania własnego życia. Odpowiednio pielęgnowane włosy oraz dbałość o organizm w postaci zdrowej, zbilansowanej diety przyniosą oczekiwane rezultaty w postaci nowych, mocniejszych i grubszych włosów i ponownego uwierzenia w siebie i własną atrakcyjność.
